Πάπιγκο  ιστορία

Το Πάπιγκο περιβάλλεται από σημαντικούς ιστορικούς τόπους, με αξιόλογες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, που σηματοδοτούν την παρουσία του ανθρώπου από την προϊστορική ακόμη εποχή. Στη βραχοσκεπή Κλειδί, στο Βοϊδομάτη, είναι εμφανή τα δείγματα ανθρώπινων δραστηριοτήτων από την Προϊστορική εποχή, όπου έχει ανακαλυφθεί πλήθος οστέινων εργαλείων και λεπίδων πυριτόλιθου. Στον Ελαφότοπο υπάρχουν κιβωτιόσχημοι τάφοι, του τέλους του 13ου αι. π.Χ. Στη Βίτσα ξεχωρίζει ο προϊστορικός κτηνοτροφικός οικισμός (9ος /8ος αι. π.Χ. έως τα τέλη του 4ου αι. π.Χ.). Το στρατόπεδο του Πύρρου στο Καστράκι του Αγίου Μηνά και το Καστράκι πάνω από το χωριό Βιτσικό, φανερώνουν πως η περιοχή έχει πλούσια και συνεχόμενη ανθρώπινη παρουσία, που συνεχίστηκε με την παρουσία των Μολοσσών και των Ρωμαίων έως τις αρχές του 6ου αι. όπου εγκαθίστανται σλαβικές φυλές.

Τα πρώτα ιστορικά στοιχεία για το Πάπιγκο παρουσιάζονται στα βιβλία του Π. Αραβαντινού (1856) - όπου γίνεται ευρεία αναφορά στους παλιότερους οικισμούς και στην αυτονομία του Παπίγκου - και του Ιωάννη Λαμπρίδη (1889), που αναφέρεται στις εκκλησίες του Αγίου Βλασίου, με έτος κτίσης το 912, «υπό ετέρου άρχοντος, ου τό μέν όνομα εξήλειψεν ο Πανδαμάτωρ» και στην εκκλησία της Παλιουρής, με έτος κτήσης το 980 «υπό Ιωάννη μεγάλου Δεμεστικού και Άρχοντος». Η παλιότερη γραπτή αναφορά για το Πάπιγκο βρίσκεται σε χρυσόβουλο του Ανδρονίκου Β΄, του έτους 1325, όπου γίνεται αναφορά στα χωριά Πάπιγκο, Ελαφότοπος, Άνω και Κάτω Πεδινά. Κατά τον 14ο αιώνα, το Πάπιγκο αποτελεί ευρεία αυτόνομη περιφέρεια και συμπεριλαμβανόταν μεταξύ των αυτόνομων χωρών της μεσαιωνικής Ηπείρου.

Το Πάπιγκο ως «Χώρα του Παπίγκου», διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στους αγώνες του Δεσπότη των Ιωαννίνων, χάρη στη στρατηγική θέση και στη φυσική οχύρωσή του. Στις δύσκολες εποχές, η Ήπειρος καταστρεφόταν από τις τοπικές διενέξεις των φεουδαρχών, τις επιδρομές των Αλβανών, την κάθοδο των Σέρβων και την πρώτη εξάπλωση των Τούρκων. Η τουρκική κατάκτηση βρήκε το Πάπιγκο με καθεστώς ιδιότυπης στρατιωτικής και διοικητικής ημιαυτονομίας. Μετά το 1430, οι Τούρκοι προκειμένου να εξασφαλίσουν επικυριαρχία στις ορεινές περιοχές εφαρμόζουν μια πολιτική παραχώρησης προνομίων σε κοινότητες ή ομάδες κοινοτήτων, που συνθηκολόγησαν μαζί τους. Έτσι, μέχρι τον 17ο αι. ολόκληρο το Ζαγόρι αποτελούσε αυτοδιοικούμενη ομοσπονδιακή περιφέρεια με το όνομα «Κοινόν» ή «Βιλαέτι» του Ζαγορίου. Σύμφωνα με τα προνόμια αυτά το Ζαγόρι διέθετε αυτονομία και αυτοδιοίκηση με ανώτερο άρχοντα τον Βεκύλη του Ζαγορίου, είχε δε πλήρη ελευθερία στην εκτέλεση των θρησκευτικών του καθηκόντων. Τα προνόμια αυτά διατηρήθηκαν μέχρι το 1868 οπότε και καταργήθηκαν.

Μετά το 1868 που καταργούνται τα προνόμια, την περιοχή άρχισαν να λυμαίνονται συμμορίες ληστών, με επιπτώσεις τόσο στην οικονομική ζωή όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό αφού αυτή η κατάσταση απομάκρυνε από το Ζαγόρι τις περισσότερες οικογένειες αρχόντων, που ήταν ο κύριος στόχος των ληστών. Η περίοδος αυτή διήρκησε ως το 1913, οπότε τα χωριά του Ζαγορίου και το Πάπιγκο απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό.

Σημαντική ήταν η συμβολή των κατοίκων του χωριού στην εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου αρκετοί έχασαν τη ζωή τους.

Το Ζαγόρι

 

Το Ζαγόρι από τα παλιά χρόνια έως τις μέρες μας αποτελεί μια από τις πιο αξιόλογες και σημαντικές ιστορικές, πολιτισμικές και οικιστικές ενότητες του ελληνικού χώρου. Σήμερα περιλαμβάνει 46 χωριά (τα Ζαγοροχώρια) που προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία. Ιστορικά το Ζαγόρι ήταν χωρισμένο σε Ανατολικό, Κεντρικό και Δυτικό, αλλά με τη διοικητική αναδιάρθρωση του Νόμου "Καποδίστρια" αποτελείται πλέον από τρεις Δήμους (Κεντρικού Ζαγορίου, Τύμφης και Ανατολικού Ζαγορίου) και δύο Κοινότητες (Παπίγκου και Βωβούσας).

Τα χωριά του Ζαγορίου διατηρούν στο ακέραιο την αρχιτεκτονική τους φυσιογνωμία όντας, με πραγματικά εντυπωσιακό τρόπο, αρμονικά ενταγμένα μέσα σε ένα πλούσιο φυσικό περιβάλλον που φιλοξενεί μοναδικά είδη σπάνιας χλωρίδας και πανίδας και ιδιαίτερους γεωλογικούς σχηματισμούς.

Αυτοδιοίκηση

 

Η Κοινότητα Παπίγκου παρέμεινε αυτόνομη μετά την διοικητική αναδιάρθρωση του νόμου 2539/97 ("Νόμος Καποδίστρια"). Η κοινότητα διοικείται από 7μελές διοικητικό συμβούλιο, που αποτελείται από τον πρόεδρο και τα μέλη.

"Των Ελλήνων οι Κοινότητες"

 

Τον Δεκέμβριο του 1997 δημιουργήθηκε στο Πήλιο το Εθνικό Δίκτυο Παράδοσης Πολιτισμού και Κοινοτικού Βίου «Των Ελλήνων οι Κοινότητες», με σκοπό τη διάσωση της παράδοσης της λαϊκής αρχιτεκτονικής, του λαϊκού πολιτισμού, την ήπια ανάπτυξη και τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος.
Το Δίκτυο περιλαμβάνει έξι παραδοσιακούς οικισμούς της πατρίδας μας: τα Αμπελάκια Θεσσαλίας, τη Μακρυνίτσα Πηλίου, το Νυμφαίο Φλώρινας, την Οία Σαντορίνης, τον Πάνορμο της Τήνου και το Πάπιγκο Ζαγορίου.
Το Δίκτυο φιλοδοξεί να αναδείξει την τοπική, πολιτισμική και οικιστική ιδιαιτερότητα των κοινοτήτων του και να προβάλει την ήπια ανάπτυξη και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ως αναπόσπαστες αξίες της σύγχρονης ζωής.

Η Κοινότητα Παπίγκου

 

Το Πάπιγκο είναι ένα από τα 46 χωριά της οικιστικής, πολιτισμικής και ιστορικής ενότητας του Ζαγορίου. Η ιδιαίτερη δόμηση, η πλούσια βλάστηση της περιοχής και η απαράμιλλη αγριότητα του τοπίου του έλκουν πολλούς επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτεικό, όλες τις εποχές του χρόνου. Χωρισμένο σε δύο «μαχαλάδες», το Μεγάλο και το Μικρό, που είναι κτισμένοι στα ριζά της Αστράκας κάτω από τους επιβλητικούς πύργους και τη μυθική Δρακόλιμνη, το Πάπιγκο έχει να επιδείξει παράδοση εξαιρετικής φιλοξενίας και ιδιαίτερο τρόπο διατήρησης της χωροταξικής και πολιτισμικής οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας.

Θέση

 

Το Πάπιγκο βρίσκεται βορειοανατολικά των Ιωαννίνων - γ. πλ. 039 Ν58, γ. μ. 020 Ε44 - σε απόσταση 59 χλμ.
Η οροσειρά της Τύμφης, που οι κορυφές της φτάνουν έως τα 2.497 μ., δεσπόζει σε όλο το χωριό σχηματίζοντας στα βόρεια τη χαράδρα του Αώου και στα νοτιοδυτικά το επιβλητικό φαράγγι του Βίκου, με τον ποταμό Βοϊδομάτη.
Το Μεγάλο Πάπιγκο βρίσκεται σε υψόμετρο 900 μ. και το Μικρό Πάπιγκο σε υψόμετρο 980 μ. και απέχουν μεταξύ τους περίπου 2 χλμ.
Η έκτασή του είναι 34.131 εκτάρια εκ των οποίων τα 150 είναι γεωργικές εκτάσεις, τα 29.431 βοσκότοποι, τα 800 δάση, τα 300 ύδατα και τα 3300 αστικές εκτάσεις.
Η απογραφή του 2001 κατέγραψε 360 κατοίκους.

Πρόσβαση

 

Ερχόμενοι οδικώς από τα Ιωάννινα, επί της Εθνικής οδού Ιωαννίνων Κοζάνης, μετά το Καλπάκι, στο 38ο χλμ. στρίβετε δεξιά ακολουθώντας την επαρχιακή οδό Μεσοβουνίου - Αρίστης - Παπίγκου. Συνολική απόσταση από τα Ιωάννινα: 59 χλμ. (1 και 15΄ περίπου)

Χιλιομετρικές αποστάσεις:

§ από Αθήνα (μέσω γέφυρας Ρίου): 495 χλμ.

§ από Θεσσαλονίκη (μέσω Κοζάνης): 314 χλμ.

Τηλέφωνα

Γραφείο Κοινότητας : 2653 041931

WWF - Κέντρο Περ/κής Ενημέρωσης : 2653 041071

Καταφύγιο (διαχειριστής, κ. Ροκάς Γεώργιος) : 6973 223100

Ε. Ορειβατικός Σύλλογος Παπίγκου : 2653 041138

Περιφερειακό Ιατρείο Αρίστης : 2653 041180